Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego: języka i warg.
Ćwiczenia te powinny być wykonywane krótko, ale często i systematycznie! Forma prowadzenia ćwiczeń powinna przypominać zabawę.Ćwiczenia należy robić przed lustrem, by móc kontrolować prawidłowe ich wykonanie.
ĆWICZENIA JĘZYKA:
Ćwiczenia języka w większości wykonujemy przy szeroko otwartych ustach, bez udziału żuchwy (brody). Żuchwa nie powinna się ruszać na boki, ani ku górze by nie podnosić języka.
PRZYKŁADY ĆWICZEŃ:
-dotykanie czubkiem języka na zmianę kącików warg, język nie powinien ślizgać się po dolnej wardze,
-oblizywanie czubkiem języka górnej wargi, żuchwa jest na dole i się nie rusza,
-oblizywanie czubkiem języka górnych zębów, tjw.,
-oblizywanie czubkiem języka górnych dziąseł, tjw.,
-tzw. „łopata” (język szeroki) – rozpłaszczony język leży płasko na dnie jamy ustnej, jest lekko wysunięty z buzi, nie opiera się o wargi ani o zęby,
-tzw. „łyżeczka”, język jest lekko wysunięty z buzi, jego czubek i boki unoszą się ku górze, język przypomina łyżkę,
-tzw. „strzała” (język wąski) – wąski język jest poziomo wysunięty z buzi, na końcu wyraźnie zaznacza się czubek, który nie zawija się ku górze; język nie opiera się o zęby, ani wargę,
-robienie na zmianę łopaty i strzały,
-kląskanie, naśladowanie jak jedzie konik,
-tzw. „dziadek do orzechów”, język „przyklejamy” do podniebienia twardego, a następnie zamykamy i otwieramy buzię, a język cały czas jest u góry,
-przyssanie języka do podniebienia twardego przy szeroko otwartych ustach,
-przykrywanie szerokim językiem górnej wargi, zębów,
-unoszenie szerokiego języka do dziąseł,
-tzw. „górka”, język opieramy o dolne zęby i wybrzuszamy go, wypychając go z buzi,
-oblizywanie ruchem okrężnym warg i zębów, przy szeroko otwartych ustach i nieruchomej brodzie,
-„liczenie” czubkiem języka górnych, a potem dolnych zębów;
-przesuwanie języka po wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni zębów górnych i dolnych
-wysuwanie wąskiego języka do przodu, a następnie chowanie go w jamie ustnej; język powinien być przesuwany poziomo, nie powinien opierać się o dolne zęby ani wargę, usta szeroko otwarte.
ĆWICZENIA WARG:
-szerokie otwieranie i zamykanie ust,
-wysuwanie warg do przodu jak przy U, a następnie rozchylanie ich jak przy E, ruchy te należy wykonywać naprzemiennie U-E U-E U-E,
-cmokanie, (wargi mocno ściągnięte do przodu),
-parskanie,
-układanie warg jak przy samogłoskach A E I O U, wykonywanie różnych kombinacji tych układów i kilkakrotne ich powtarzanie, aż do osiągnięcia pełnej automatyzacji i synchronizacji ruchów, np.: A O E, U I, O U, U O E, itp.,
-picie przez słomkę; należy pamiętać by słomka była włożona do buzi centralnie, by leżała na środku warg, a nie z boku,
-„kółeczko”, wargi ściągnięte do przodu robią kółeczko, tak by było widać górne i dolne ząbki,
-„szerokie” uśmiechanie się, tak by było widać zamknięte zęby,
-„szerokie” uśmiechanie się, tak by nie było widać zębów,
-„ryjek”, wargi mocno ściągnięte do przodu,
-„ryjek” i „szeroki” uśmiech wykonywane na zmianę,
-kręcenie „ryjkiem” raz w lewą, raz w prawą stronę, przesuwanie go w kąciki ust,
-naciąganie warg na zęby przy szeroko otwartych ustach,
-„ssanie” na zmianę raz dolnej, raz górnej wargi.
Powyższe ćwiczenia podane schematycznie, w ścisłej formie, należy prowadzić w formie zabawowej lub zadaniowej, np. czy potrafisz…?
Opracowała: Ewa Górska-Derkacz